مشمولان فاقد پایـان خدمت این روزها شاید از بقیـه خوشحال‌ترند؛ چراکه با تصویب قانون جدید، تایید شورای نگهبان گواهینامه بدون پایان خدمت مـی‌توانند گواهینامـه رانندگی بگیرند و پشت فرمان خودرو بنشینند. تایید شورای نگهبان گواهینامه بدون پایان خدمت اتفاقی کـه حالا با تصویب مجلس و تایید شورای نگهبان، یکی از موانع پیش روی مشمولان غایب یـا فراری را بر مـی‌دارد؛ اما این یک سوی ماجراست. تایید شورای نگهبان گواهینامه بدون پایان خدمت آسان‌تر استفاده از خدمات عمومـی برایـانی کـه به‌نوعی از یک قانون (خدمت سربازی) سرپیچی کرده‌اند، روی دیگر سکه درون این ماجراست. ماجرایی کـه از آموزشگاه‌های تعلیم رانندگی آغاز مـی‌شود و قرار هست پایـان آن، جایی غیر از سلول‌های زندان و مجازات تصادفات منجر بـه فوت رانندگی باشد.
روی صندلی‌های آموزشگاه، چند نفری نشسته‌اند و منتظرند با خواندن شماره‌شان، بروند به منظور تکمـیل ثبت‌نام. با آنان کـه هم صحبت مـی شوم، هریک داستان و ماجرایی متفاوت دارند.
از «فرزان» کـه به قول خودش 18 سال و یک روزه شده هست و مـی خواهد گواهینامـه را درون نخستین روزهای «قانونی شدن» سن‌اش بگیرد که تا «حبیب» 24ساله کـه بعد از گرفتن لیسانس و غیبتی 2 ساله از خدمت، بالاخره با اجبار قانونی به منظور منع ارائه خدمات بـه مشمولان فراری و غایب، لباس خدمت سربازی پوشیده و حالا کارت پایـان خدمت به‌دست، آمده که تا شیرینی نخستین مجوز بعد از پایـان خدمتش، یعنی اجازه گرفتن گواهینامـه را بچشد.
«یـاسر» و «کوشان» هم کنارشان نشسته‌اند و اگرچه شرایطشان، شبیـه آن دوتای قبلی نیست، اما یک نقطه مشترک، چهارنفرشان را کنار هم قرار مـی‌دهد؛ یعنی عشق رانندگی. تجربه مشترک همگی‌شان هم بارها نشستن پشت رل، بدون گواهینامـه اما با واهمـه و استرس فراوان است.
از حبیب کـه ماجرای مجاز شدن مشمولان غایب و فراری به منظور گرفتن گواهینامـه را مـی‌پرسم، انگار پرتش مـی‌کنم بـه یک خاطره تلخ درون سال‌های نـه چندان دور. سرش را پایین مـی اندازد، نفس عمـیقی مـی‌کشد و مـی‌گوید: تایید شورای نگهبان گواهینامه بدون پایان خدمت «کاش زودتر تصویب مـی‌د. چون لااقل من یکی مصیبت‌هایش را دیده‌ام. محمد پسر همسایـه‌مان، 21 سالش بود. دیپلمـه بود و کنکور قبول نشد. حتما مـی‌رفت سربازی، اما نرفت. شده بود مشمول غایب. پدرش کـه مرد، او شد نان‌آور خانواده. یک پیکان قدیمـی گرفت کـه بزند توی کار مسافرکشی. گواهینامـه بهش نمـی‌دادند. بدون گواهینامـه مـی‌نشست پشت فرمان. دست فرمانش هم انصافا بد نبود؛ اما یک بار توی اتوبان، زد بـه یک عابر. طرف درون جا تمام کرد. محمد هم پول دیـه نداشت. گل جوانی‌اش افتاد گوشـه زندان. الان هم معلوم نیست وضعیتش بـه کجا مـی‌رسد؟»
حبیب مـی‌گوید حال و روز محمد را کـه دیده، تصمـیم گرفته دیگر که تا وقتی گواهینامـه توی جیبش نباشد، پشت فرمان ننشیند؛ اما حالا بـه گفته او با قانون جدید، زندگی خیلی از جوانان شبیـه محمد، متفاوت مـی‌شود: «تعارف نداریم. پسرها عشق رانندگی‌اند دیگر. ماشین پدرشان را بر مـی‌دارند مـی‌روند دور دور. حالا این وسط خدای نکرده تصادفی پیش بیـاید، بدون گواهینامـه زندگی‌شان زیر و رو مـی‌شود. خدا خیرشان بدهد کـه لااقل این‌طوری بـه فکرند، کـه جلوی یک فاجعه را بگیرند.»
فاجعه‌ای کـه او از آن یـاد مـی‌کند، چند سالی مـی‌شود کـه دغدغه نمایندگان مردم درون مجلس شده است. دغدغه‌ای کـه حدود یک‌سال پیش بالاخره جدی‌تر شد که تا قانون، مشمولان غایب و فراری را هم مجاز بـه گرفتن گواهینامـه رانندگی بداند.
اتفاقی کـه عضو کمـیسیون اقتصادی مجلس نـهم، آن را دلیلی به منظور اصلاح قانون دانست. اردیبهشت ماه 394، آقای «عطا الله حکیمـی» از مصوبه این کمـیسیون به منظور حذف شرط پایـان خدمت سربازی به منظور اخذ گواهینامـه خبر داده و گفته بود: «از آنجا کـه بسیـاری از زندانیـان، جوانانی‌اند کـه به دلیل نداشتن کارت پایـان خدمت، نتوانسته‌اند گواهینامـه بگیرند و استفاده از وسائط نقلیـه حق همـه مردم است، لذا پیشنـهادی به منظور حذف شرط داشتن پایـان خدمت سربازی درون اخذ گواهینامـه مطرح شد کـه به تصویب اعضای کمـیسیون رسید.»
به گفته او، اعضای کمـیسیون اقتصادی مجلس درون جریـان بررسی لایحه بیمـه اجباری مسوولیت مدنی دارندگان وسایل نقلیـه موتوری زمـینی درون مقابل اشخاص ثالث، موضوع حذف شرط داشتن پایـان خدمت سربازی به منظور گواهینامـه را مورد بررسی قرار دادند.
اتفاقی کـه البته با واکنش جانشین اداره منابع انسانی ستاد کل نیروهای مسلح مواجه شد. سردار «موسی کمالی» چهار روز بعد از اظهارات این نماینده، بـه ایسنا گفت: «چنین طرحی نـه فقط مطرح نیست بلکه بیـان آن نیز مورد هماهنگی نبوده و کار کارشناسی شده‌ای نیست و بنا نداریم بـه مشمولان غایب تسهیلات جدیدی ارائه دهیم.»
او با اشاره بـه ماده 10 قانون خدمت وظیفه عمومـی این را هم گفته بود، طبیعی هست که مشمولان غایب، از برخی امتیـازات اجتماعی محروم شوند: «مشمولانی کـه مرتکب غیبت شوند، دارای یک‌سری محدودیت اجتماعی نظیر ممنوعیت دریـافت گواهینامـه، ممنوعیت دریـافت وام و هرگونـه مستمری، ممنوعیت دریـافت پروانـهب، ممنوعیت خروج از کشور و استخدام درون شرکت‌ها و مراکز دولتی و خصوصی، ممنوعیت ادامـه تحصیل و... هستند و این شرایط هیچ تغییری نکرده و تغییری نیز نخواهد کرد.»
اما بالاخره و در اردیبهشت ماه 95، حرف نمایندگان مجلس بـه کرسی نشست و در جلسه علنی روز دوشنبه مورخ 20 اردیبهشت ماه 1395 مجلس شورای اسلامـی، قانون اخذ گواهینامـه رانندگی بدون کارت پایـان خدمت یـا معافیت تصویب شد. 9 روز بعد هم این قانون بـه تصویب شورای نگهبان رسید و در 29/2/1395 تأیید شد. 17 خرداد 95 هم این قانون توسط ریـاست جمـهوری به منظور اجرا بـه واحدهای ذیربط ابلاغ شد.
این مجوز ، درون ماده 54 قانون جدید بیمـه شخص ثالث آمده است. قانونی کـه از اول تیرماه اجرایی شده و درحال‌حاضر شرکت‌های بیمـه‌ای نرخ یکسانی را به منظور بیمـه شخص ثالث ارائه مـی‌دهند. متن ماده 54 بیمـه شخص ثالث این‌طور مـی‌گوید: «نیروی انتظامـی جمـهوری اسلامـی ایران مكلف هست ظرف مدت سه ماه از تاریخ لازم الاجرا شدن این قانون، ترتیبی اتخاذ كند كه امكان دسترسی بـه بانك‌های اطلاعاتی آن نیرو درون ارتباط با موضوعات مورد نیـاز از قبیل مشخصات وسایل نقلیـه و دارندگان آنـها و گواهینامـه‌های صادرشده و همچنین سوابق تخلفات و تصادفات رانندگان، از طریق سامانـه‌های الكترونیكی به‌صورت برخط به منظور مراجع قضایی، صندوق و بیمـه مركزی فراهم شود. اخذ گواهینامـه نیـازمند كارت پایـان خدمت و معافیت سربازی نیست.»
به این ترتیب حتما منتظر ماند و دید نتایج این قانون جدید، که تا چه حد درون مـیزان محکومان و زندانیـان ناشی از تصادف بدون گواهینامـه تاثیر خواهد گذاشت و آیـا عقب‌نشینی خردمندانـه از محرومـیت‌های اجتماعی به منظور مشمولان غایب و فراری، بـه نجات آنان از مجازات قتل خواهید انجامـید؟
[سبقت مجاز بدون کارت پایـان خدمت تایید شورای نگهبان گواهینامه بدون پایان خدمت]
نویسنده و منبع | تاریخ انتشار: Wed, 04 Jul 2018 08:07:00 +0000